استفاده از چوب در معماری پیشینه و قدمت طولانی دارد و نقش مهمی در سازه و ساختار بناها (خصوصاً در گذشته) دارد. امروزه توجه معماران به استفاده از چوب در معماری و طراحی داخلی و طراحی خارجی بناها بسیار بیشتر از پیش شده است.
با پیشرفت علم تبدیل ساختار چوب با ساختاری مقاوم‌تر و مستحکم‌تر، خصوصاً برای استفاده در محیط‌های خارجی که در معرض بادوباران و تغییرات شرایط جوی هستند، مورد تحقیق، بررسی و ساخت قرار گرفت. یکی از مهم‌ترین نتایج این مطالعات منجر به تولید محصولی با نام ترمووود شده است.
ترمووود به معنی چوب اصلاح شده با حرارت است و ساختار سلولی آن بر اساس فرایند حرارتی تغییر می‌کند. ازآنجایی‌که فرایند تولید چوب ترمو در نبود مواد شیمیایی صورت می‌گیرد، چوب ترمو کاملاً طبیعی است و این طبیعی بودن و استفاده نشدن از مواد شیمیایی باعث ایمن بودن و بی‌ضرر بودن ترمووود (خصوصاً در محل‌هایی که کودکان و حیوانات از آن استفاده می‌کنند) می‌شود و جزو مزیت‌های آن محسوب می‌شود.
ناپایدار بودن و امکان فروپاشی از خواص طبیعی چوب به شمار می‌رود. پوسیده شدن، تاب برداشتن و تغییر شکل ظاهری چوب خالص مشکلاتی است که می‌تواند در طی سال‌های استفاده از آن پیش بیاید. درنتیجه چوب را تحت عملیات ترمو قرار می‌دهیم تا مقاومت آن بالا برود.
نکته بسیار مهم کیفیت الوار چوب‌های ترمو شده است. هر چوبی را نمی‌توان به ترمووود تبدیل کرد و الوار چوب اولیه بایستی دارای کیفیت لازم باشند.
اولین‌بار در دهه 1930 در کشور فنلاند فرایند ترموکردن چوب مورد بررسی و مطالعه علمی قرار گرفت و اولین خط تولید چوب ترمو در همین کشور شروع به کارکرد و امروزه نیز فنلاند از پیشتازان صنعت ترمووود می‌باشد.
مرحله اول: پس از برش دادن الوار، دمای چوب به کمک بخار آب و گرما به‌سرعت به 100 درجه سانتی‌گراد رسانده می‌شود و پس از آن به‌تدریج به دمای 130 درجه سانتی‌گراد می‌رسد و از بخار آب برای محافظت و عدم ترک برداشتن چوب، به‌علاوه عدم نفوذ فعل‌وانفعالات شیمیایی به داخل بافت چوب، استفاده می‌شود. بعد از اتمام این مراحل دمای چوب به صفر می‌رسد تا خشک شود. رطوبت چوب در این مرحله 15 الی 20 درصد کاهش میابد.
مرحله دوم: ترموچوب در حرارت 180 تا 215 درجه سانتی‌گراد گرما می‌بیند تا صمغ و رطوبت آن به طور کامل خارج شود و چوب به رنگ قهوه‌ای برسد. در این مرحله نیز از بخار آب برای آتش نگرفتن چوب استفاده می‌شود.
مرحله سوم: به روش باران استوایی و پاشیدن آب روی چوب دمای چوب را کاهش می‌دهند و رطوبت نهایی مانده در چوب 4 الی 6 درصد است.
مرحله چهارم: چوب ترمو در ابعاد و اندازه مختلف برای کاربری‌های متفاوت برش داده می‌شود.
انواع ترمووود از نظر جنس چوب
ترمووود با چوب نرم: غالباً چوب درختان سوزنی برگ مانند چوب درخت کاج یا چوب پاین (pine) است.
ترمووود با چوب سخت: غالباً چوب درختان پهن برگ مانند چوب درخت زبان گنجشک یا چوب راش (ash) است.
در کشور ما چوب نرم عمدتاً کاج و چوب سخت عمدتاً زبان گنجشک می‌باشد.
به جهت مقاومت کمتر چوب‌های نرم از این چوب در نماهای ساختمان و دیوارهای عمودی که تحمل فشار در آن‌ها کمتر است استفاده می‌شود. بالعکس از چوب‌های سخت در کف‌سازی و قسمت‌هایی از پروژه که فشار بیشتری را تحمل می‌کنند و در معرض آسیب‌های بیشتر مانند رطوبت هستند استفاده می‌شود.
انواع ترمووود از نظر روش تولید
نوع اول: ترمو - اس (Thermo-S)
ترمو S مخفف کلمه Stability به معنای ثبات و پایداری می‌باشد. در فرایند تولید این ترمووود، ثبات ابعاد به‌عنوان مهم‌ترین و کلیدی‌ترین خاصیت این محصول در کاربردهای نهایی مطرح است. در این روش، چوب تا رسیدن به دمای صد و هشتاد درجه سانتی‌گراد گرما دیده و مقاومت آن بالا می‌رود. ترمووود حاصل از این روش معمولاً برای طراحی داخلی استفاده می‌گردد.
محصولات حاصل از این روش، چیزی در میان 6 الی 8 درصد بسته به میزان رطوبت محیط، تغییر ابعاد و یا تورم خواهند داشت. به همین علت چوب‌هایی که از درختان سوزنی برگ تولید شده‌اند برای استفاده در اجزای داخلی ساختمان مانند مبلمان داخلی، اتصالات در محیط خشک، اجزای درب و پنجره، سونا استفاده می‌شود و نیز چوب‌هایی که از درختان پهن برگ تولید شده‌اند برای اتصالات در آب‌وهوای مرطوب و شرایط جوی نامناسب، کف‌پوش و کف‌سازی، مبلمان فضای باز و سونا استفاده می‌شود.
نوع دوم: ترمو - دی (Thermo-D)
ترمو D در مخفف کلمه Durability به معنای دوام است. در فرایند تولید این نوع ترمووود، بحث دوام طبیعی این محصول به‌عنوان مهم‌ترین و کلیدی‌ترین خاصیت این محصول در کاربردهای نهایی مطرح است. در این روش نیز چوب تا دمای دویست و بیست درجه سانتی‌گراد گرما دیده و استحکام آن در مقابل کلیه عوامل جوی بالا می‌رود. این روش تیمار، سبب می‌گردد که محصول به‌دست‌آمده از این روش دارای دوام فوق‌العاده‌ای بوده و برای استفاده در محیط‌های خارجی و محوطه‌های باز بسیار مناسب باشد.
محصولات این روش بسته به میزان رطوبت محیط و شرایط دمایی مختلف، در حدود 5 الی 6 درصد تغییر ابعاد و یا تورم خواهند داشت. به همین علت چوب‌هایی که از درختان سوزنی برگ تولید شده‌اند در درب و پنجره‌های خارجی، نما ساختمان، دیوارپوش، سونا، سرویس بهداشتی و حمام، مبلمان فضای باز و کف‌پوش استفاده می‌شود و نیز چوب‌هایی که از درختان پهن برگ تولید شده‌اند برای تمام مصارف مشابه نوع S با رنگ تیره‌تر توصیه می‌گردند.
مقالات مرتبط:
